Tüzük

• Türkiye Gençlik Partisi; Türk milletinin ülkesi ve devleti ile bölünmez bütünlüğünü korumayı, Cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder Atatürk'ün ilke ve inkılâplarını esas almayı, Türkiye Cumhuriyeti’ni milletler topluluğunun bağımsız, egemen, şerefli ve itibarlı bir üyesi olarak etkin bir bölgesel güç unsuru ve lider ülke yapmayı; böylece, bölge ve dünya barışına katkıda bulunmayı amaç edinir. • Cumhuriyetimizin kurucu iradesine bağlı olarak anayasanın ilk dört maddesinde yer alan temel niteliklerin varlığını, devletimizin bekasının teminatı olarak kabul eder. Demokrasi, insan hakları, adalet, eşitlik, özgür düşünce, hür irade, liyakat, bağımsız ve tarafsız yargı, denge ve denetim sistemleri gibi demokratik hukuk devletlerinin temel kavram ve ilkelerini benimser. • Türkiye Gençlik Partisi, ülkemizdeki gençlerin siyasete olan ilgi ve alakasını arttırmak için her türlü organizasyonu üstelenir. • Ülkemiz gençlerinin siyasete aktif katılımını arttırarak demokrasinin tam manası ile işlevini sürdürmesini sağlamayı amaç edinir. • Ülkemiz devlet politikalarında anayasaya aykırı olmamak kaydıyla gençlerin önünü açıcı her türlü anayasal değişikliği yapmayı amaç edinir. • Gençleri ilgilendiren başta eğitim, ekonomi, spor, kültür, sanat ve diğer tüm politikaların belirlenmesinde ülkemiz gençlerini daha etkin bir şekilde katılımını amaç edinir. • İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde belirtilen ölçütlerin, bireysel hak ve hürriyetlerin gerçek manasıyla ve evrensel değerler kapsamında uygulanmasını sağlamayı amaç edinir. Egemenliğin kayıtsız şartsız Türk milletine ait olduğu, kuvvetler ayrılığının tesis edildiği, hukukun üstünlüğü ilkesinin özümsendiği bir devlet yapılanmasını zaruri görür. Bunun için çok partili demokratik sistemin geliştirilerek uygulanması gerektiğine inanır. • Milli geliri artırarak refah seviyesini yükseltmeyi, gelir dağılımındaki dengesizliği ortadan kaldırarak adil paylaşımı ve toplumsal huzuru sağlamayı hedefler. İktisadi değer ve kaynaklarımıza sahip çıkarak, bu değer ve kaynakların en verimli şekilde değerlendirilmesini sağlar. Milli ve manevi değerlerimizi yaşatmayı, evrensel değerlere katkıda bulunmayı, bilim, sanat, estetik gibi medeni değerleri geliştirmeyi, milli eğitim sistemini nitelik ve nicelik yönünden en ileri seviyeye taşımayı, siyaseti ahlak kuralları çerçevesinde yapmayı, devletin temeli olan adaleti sağlamayı ve bu ilkelerle ülkemizi muasır medeniyetler seviyesinin üzerine çıkararak insanların daha mutlu, huzurlu ve özgür yaşamasını temin etmeyi hedefler. • Türkiye Gençlik Partisi; her türlü zulmü ve haksızlığı ortadan kaldırmayı, iyinin, güzelin, faydalının, adaletin, doğrunun hâkim olmasını temin edici faaliyetlerde bulunmayı, milli ve manevi değerlere bağlı, ahlaklı ve faziletli bir toplum inşa etmeyi, bireylerin her alanda temel hak ve hukuklarının korunmasını siyasi anlayışının temel referansı olarak kabul eder. • Başta milletimiz için olmak üzere; tüm insanlığa adalet, refah, huzur ve barış, insan hakları, izzet ve onur sağlamak için çalışır. Ülkemizin ve milletimizin menfaatlerini daima ön planda tutar, ülkemizin her bakımdan üstün ve saygı duyulan bir konuma ulaştırmak için çalışır. • "Millet iradesi esastır" ilkesi ile hareket eder. Hukuku üstün tutan bir ülkenin vazgeçilmez unsuru olan "kuvvetler ayrımı" ilkesini benimser. • Bütün insanlara din, dil, ırk ayrımı gözetmeden adil davranır, başta milletimiz olmak üzere tüm insanlığın maddi ve manevi sıkıntılarından kurtarılması için çalışır. • Türkiye Gençlik Partisinin ana hedefi; milletimizin değerlerine katkı sağlayacak, ülkemizin kalkınmasını gerçekleştirerek, huzur ve refaha ulaşmasını sağlamaktır. Bununla birlikte ilmi, iktisadi, siyasi ve ahlaki alanlarda gerekli adımların atılmasıdır. • Milletimizin değerlerine sahip çıkabilmek için; • Milletimizin, milli ve manevi değerlerimiz etrafında birleşmesi ve bölünmez bir bütün teşkil etmesini sağlayacağız. • Hiçbir ayrım gözetmeksizin tüm vatandaşlarımızın temel hak ve hürriyetlerini tam manasıyla teminat altına alacağız. • Milletimizin birlik, beraberlik ve kardeşliğini güçlendireceğiz, toplumsal huzur ve barış ortamını tam manasıyla tesis edeceğiz. • Toplumun ve ülkenin teminatı olan, milli ve manevi değerlerimizin korunması ve yeni kuşaklara aktarılmasında hayati öneme sahip olan aile kurumunun korunması ve güçlendirilmesi için çalışacağız. • Devlet-millet kaynaşmasını sağlayacağız. • Anayasamızın 10 ve 14. maddelerinde ifadesini bulan insanın manevi varlığının gelişmesi ve yine anayasamızın 11, 19, 22, 26, 29. maddelerinde vurgulanan hak, adalet, ahlak ve fazilete dayalı sosyal düzenin vazgeçilmezliğini esas alan, ahlak ve maneviyatı üstün tutan görüşü temel alacağız. • Eğitim sistemimizi bilimsel bilgiler kadar ahlak, maneviyat ve fazileti de önceleyen şekilde kurgulayacağız. • Ve yine manevi kalkınmamızın tesis edilmesi ve milletimizin yeniden örnek bir medeniyet inşasını başarması için; şanlı tarihimizle iftihar eden, inancımızdan kaynaklanan temel değerlerine bağlı, her türlü taklitçilikten uzak, milli ve tarihi şahsiyetinin ve sorumluluğunun idrakinde olan bir bilinçle hareket edeceğiz. • Partimizin maddi kalkınma bakımından ana hedefi; ülkemizi uluslararası alanda en güçlü, müreffeh ve gelişmiş bir seviyeye çıkartarak, "Yeniden Büyük Türkiye" idealine ulaşmaktır. • Maddi kalkınmamızı sağlamak için; anayasamızda belirtildiği gibi istisnasız her vatandaşımız için insanlık onuruna yaraşır bir yaşam kalitesinin hayata geçirilmesini sağlayacağız, bireysel ve sosyal refahı temin edeceğiz. Bu amaçla partimiz; • Meşru kazanç ve ticari faaliyetlerin teşvik edilmesi, • Milli, güçlü, süratli ve yaygın kalkınmanın gerçekleştirilmesi, • Sanayi ve yüksek teknoloji alanında ilerlemenin sağlanması, • Borçlanma ve faize dayalı sömürü sistemi yerine, istihdam-üretim- ihracat ekonomisine geçilmesi; yalnızca tarım ürünleri değil, yüksek katma değerli teknoloji ürünlerinin ihracatının artırılması, Başta kamuda olmak üzere, her türlü ekonomik istismarın ve israfın ortadan kaldırılması, Bölgeler ve sosyal sınıflar arasındaki ekonomik dengesizliklerin giderilmesi, • Vergi sisteminin basit ve adil esaslara dayalı şekilde düzenlenmesi, haksız ve fahiş vergilerin kaldırılması, • Ülkenin kaynak ve imkânlarının kullanımında, ülke kalkınması bakımından en hayati alanlara öncelik verilerek verimliliğin artırılması gerekliliğine inanır. • Türkiye Gençlik Partisi, yasama organı tarafından temel değerlerimize ve milli bünyemize uygun kanunlar çıkarılması, mevzuatın bu kanunlara uyumlu hale getirilmesi ve kanun karmaşasına son verilmesinin gerekliliğine inanır. • Yürütme organı; ülkemizin menfaatlerini ön planda tutan, vatandaşlara karşı sorumlu, adil, şeffaf ve denetlenebilir icra makamıdır. Kuvvetler ayrımı ilkesi çerçevesinde yasama organı ile uyum içerisinde çalışır. • Yargı organları; hukukun üstünlüğüne dayalı, adaletin tam manasıyla tecellisini sağlayan bağımsız ve tarafsız kurumlardır. • Partimiz; inanç, düşünce ve ifade hürriyetinin şiddete teşvik, iftira ve hakaret unsuru içermediği müddetçe ihlal edilmesine ve sınırlanmasına kesin olarak karşıdır. Temel prensibimiz fikre fikirle karşılık verilmesi, düşünce ve inançların hiçbir sebeple baskı altına alınmasına meydan verilmemesidir. • Devletin tüm hizmetlerinde şeffaflık, sürat, ucuzluk, kalite ve disiplin sağlanmalı, rüşvet, iltimas, israf, çifte standart gibi problemlerle en etkili şekilde mücadele edilmelidir. • Sosyal devlet anlayışının gereği olarak devlet her vatandaşın insanlık onuruna yakışır bir şekilde yaşamını sürdürebilmesi için eğitim ve sağlık hizmetleri de dâhil temel ihtiyaçlarını ücretsiz karşılar. • Devlet ekonomik alanda istismara yönelik her türlü teşebbüsü önlemeli, meşru kazanç ve çalışma adımlarını en üst seviyede teşvik etmeli, refahın, milli gelirin adil bir şekilde paylaşılması için gerekli tüm tedbirleri almalıdır.

• Siyasi Partiler Kanunu ile diğer ilgili mevzuatta herhangi bir siyasi partiye üye olamayacakları açıkça belirtilmiş olanlar ve affa veya zamanaşımına uğramış olsalar dahi; kadına şiddet, cinsel istismar ve terör suçlarından mahkûmiyet hükmü bulunanlar dışında, on sekiz yaşını doldurmuş, medenî ve siyasi hakları kullanma ehliyetine sahip, başka bir siyasi parti üyesi olmayan, Türkiye Gençlik Partisinin tüzüğü ve programı ile temel değer ve ilkelerini benimseyen, parti çalışmalarına katılmayı ve üyelik aidatını ödemeyi kabul eden her Türk vatandaşı; ırk, cinsiyet, dil, din, mezhep, aile, sınıf ve meslek ayrımı yapılmaksızın Türkiye Gençlik Partisine üye olabilir.

• Partiye üye olmak isteyenlerin, giriş beyannamesini doldurarak imzalamaları ve iki parti üyesinin de bu beyannameyi imzalamak suretiyle üye olacak şahsı, ilgili parti teşkilatına tavsiye etmiş olması gerekir. • Parti üyeliği müracaatları İlçe Yönetim Kuruluna yapılır. • İlçe Yönetim Kurulu müracaatları değerlendirir ve uygun olanları kabul eder. Parti tüzük ve programına uygunsuz davranışları olanlar üyeliğe kabul edilmezler. Üyeliği kabul edilmeyen kişi bir hafta içerisinde İl Yönetim Kuruluna itiraz edebilir. İl Yönetim Kurulu bu itirazı 10 gün içerisinde karara bağlar. İl Yönetim Kurulunun bu kararı kesindir. İl ve İlçe Yönetim Kurulları başvuru ve itiraz tarihinden itibaren 30 gün içerisinde başvuru ve itiraz nedeniyle hiçbir karar almaz ve işlem tesis etmezse, başvuru ve itiraz sahibinin başvuru ve itirazı reddedilmiş sayılır. • Üyeliğe kabul edilenler sırayla üye kayıt defterine kaydedilirler. Üyeler oturduklarını beyan ettikleri yerin bağlı olduğu ilçede üye olarak kaydolabilirler. İkâmet değişikliği olması halinde, üye kaydı yeni ikametgahın olduğu ilçeye nakledilir. İkamet değişikliğine rağmen herhangi bir nedenle üye kaydı nakli gerçekleşmemiş üyeler bulundukları ilçe teşkilatlarında üyelik hak ve sıfatından kaynaklanan yetkileri kullanmaya devam ederler. Bir kişinin birden fazla ilçede üye kaydı olamaz. Kaydedilen üyeler ilçeler tarafından takvim ayı sonunda il başkanlıklarına, il başkanlıklarınca da takvim ayı sonunda genel merkez ilgili birimlerine bildirilir. Genel merkez dışında herhangi bir birimce Yargıtay ve ilgili devlet birimlerine üye kaydı bildirimi yapılamaz. • Üyeliğe kabul edilenlerin kimlik kartları parti genel merkezi tarafından düzenlenen örneğe uygun olarak ilçe başkanlığınca verilir. • İkametgâh değiştirenlerin üye kimlik kartları da değiştirilir. • Kadın ve gençlik kolları üye kayıtları da yukarıda belirtildiği şekilde olur.

• Kurultay veya Genel Başkan veya Parti İdare Meclisi; partiye üye olmak isteyen TBMM üyeleri, büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanlarının talepleri hakkında karar vermeye yetkilidir. Kongre (Kurultay) veya Genel Başkan veya Parti İdare Meclisi; partiye kazandırılmalarında yarar görülen kişiler için de aynı şekilde işlem yapma yetkisine sahiptir. Bu şekilde üyeliğe kabul edilenlerin üyelik başvuru formunun bir sureti, ikametgâhlarının bulunduğu ilçe başkanlığına gönderilerek üyelik kaydı tamamlanır.

• Üyeliğin sona ermesi aşağıda sayılan hallerde gerçekleşir: • İstifa, • Ölüm, • Başka bir partide görev alma veya üye olma, • Siyasi Partiler Kanunu ve parti tüzüğündeki şartları haiz olmadıklarının ortaya çıkması, o Disiplin kurulları kararlarıyla partiden ihraç edilme, • Kanun ve tüzük gereği üyelikten düşme. • Herhangi bir sebeple kaydı silinen üyeye bu karar yazıyla bildirilir. Kaydı silinen üye on beş gün içinde İl Yönetim Kuruluna itiraz edebilir. İl Yönetim Kurulu on beş gün içinde karar vermesi ve bu kararı ilgiliye yazıyla bildirmesi gerekir. Bu süre içerisinde bir karar verilmezse itiraz reddedilmiş sayılır. Bu durumda ilgili üye yedi gün içinde Parti İdare Meclisine itiraz edebilir. Parti İdare Meclisinin bu konuda vereceği karar kesindir.

• Kurucular Kurulu, Parti İdare Meclisi Üyeleri, Milletvekilleri, Merkez Disiplin Kurulu Üyeleri, İl Başkanları ve Belediye Başkanlarının herhangi bir sebeple partiyle ilişkisi kesildikten sonra, tekrar partiye kayıt ve kabullerine Parti İdare Meclisince karar verilir. Bu karar kesin olup üyenin ikametgahının bulunduğu İlçe Başkanlığına bildirilir. • Bunun dışındaki üyelerin partiye yeniden kayıt ve kabulüne, ilgilinin kaydının silindiği ilçenin görüşü alınarak, İl Yönetim Kurulunca kesin olarak karar verilir.

• Parti üyelerinin hakları şunlardır: • Parti organlarına aday olmak ve seçilmek, • Genel ve yerel seçimlerde aday adayı, aday olmak, • Parti içi seçimlere ve üyesi olduğu kongrelere katılmak, görüşlerini bildirmek ve oy kullanmak, • Partinin çalışmaları hakkında bağlı bulunduğu ilçe başkanlığından bilgi istemek, • Parti üyelerinin temel yükümlülükleri ise şunlardır: • Parti üyeleri, parti çalışmalarına maddi katkıda bulunurlar. Parti üyeleri için iki tür aidat öngörülmüştür. Bunlar; giriş aidatı ve üyelik aidatıdır. Giriş aidatı en az 1 TL ile en fazla 5.000 TL; üyelik aidatı en az 1 TL ile en fazla 1.000 TL'dir. Giriş ve üyelik aidatının taban ve tavan miktarlarıyla ilgili olarak kanuni sınırlar saklı kalmak kaydıyla, her yıl tüketici fiyat artış oranı kadar artırılarak uygulama yapmaya parti idare meclisi yetkilidir. Üye adayı giriş beyannamesini imzalarken, yukarıdaki limitler arasında ne kadar aidat ödemeyi taahhüt ettiğini belirtir. Partinin bütün gelirleri, Parti tüzel kişiliği adına yapılır ve kabul edilir. Partinin genel merkezi ile bütün teşkilat kademe organlarınca kabul ve tahsil edilecek gelirler, merkez karar ve yürütme kurulunca bastırılan, seri ve sıra numaraları belli olan makbuz karşılığı sağlanır. Sağlanan gelirin türü ve miktarıyla gelirin sağlandığı kimsenin adı, soyadı ve adresi; makbuzu düzenleyenin sıfatı, adı, soyadı ve imzası, makbuzda ve dip koçanlarında yer alır. Makbuzların asıl kısımlarıyla dip koçanlarında aynı sıra numarası bulunur. Bastırılan bütün tahsilat makbuzları ile alt kademe organlarına gönderilecek tahsilat makbuzlarının seri ve sıra numaralarına ait kayıtlar parti genel merkezinde genel muhasiplikçe bir deftere yazılarak tutulur. Parti teşkilat kademeleri aldıkları ve kullandıkları makbuzlar dolayısıyla parti merkez karar ve yönetim kuruluna karşı mali sorumluluk taşırlar. Toplanacak üyelik ve giriş aidatının Parti Genel Merkezi ile İl ve İlçe Teşkilatları arasında ne şekilde dağıtılacağına dair kuralları Parti İdare Merkezi Kanuna uygun olarak belirler. Partiye mensup milletvekillerinin, ne miktar aidat ödeyeceği ve bu suretle toplanan paraların grup faaliyetlerine ve parti merkezine hangi miktarlarda ayrılacağı, Türkiye Büyük Millet Meclisi parti grubu kararıyla belli edilir. Ancak, bu miktarın yıllık tutarı milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarını geçemez. Partinin grubu olmaması halinde, milletvekillerinin ödeyeceği aidat, milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarının yarısını geçmemek kaydıyla merkez karar ve yönetim kurulunca tespit edilir. Milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği, il genel meclisi üyeliği aday adaylarından alınacak özel aidat, milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarını aşmamak kaydıyla merkez karar ve yürütme kurulunca belirlenir. • Parti üyeleri, il ve ilçe teşkilatlarıyla Genel Merkezin ve özellikle genel başkanın karar ve talepleri doğrultusunda seçim, miting ve siyasi faaliyetlere katılırlar ve faaliyet çerçevesinde verilen görevleri yerine getirirler. Davet edildikleri toplantılara iştirak ederler. Parti üyeleri partinin görüş, ilke ve düşüncelerini toplumun diğer bireylerine iletmekle yükümlüdürler. Parti üyeleri, milli ve manevi değerlere bağlı olmak, bu değerleri korumak, güçlendirmek ve parti programındaki hedefler doğrultusunda parti çatısı altında çalışmalara iştirak ederler. • Parti üyeleri, toplumun tüm bireylerine sevgi ve saygıya dayalı iletişim kurmakla yükümlüdür. Parti üyeleri; güçlü bir inançla, her bakımdan iyi yetişmiş ve doğru bilgi sahibi olmaya özen gösterirler. Toplumun yararı için kendilerinden beklenen fedakârlığı esirgemezler. Parti üyelerinin kişisel çıkarları üstün durumda değildir. Parti üyeleri, toplumun diğer bireylerinin hak ve hukukuna tecavüz etmeden, birlikte çalıştığı arkadaşlarıyla ihtilaf ve çekişmeye girmeden, kardeşlik esaslarına bağlı iyi ahlak sahibi kimseler olarak faaliyet göstermek durumundadır. • Parti üyeleri, parti yönetim organlarının öngördüğü tüm çalışmalara iştirak etmek, istenildiğinde istişare etmek ve verilen görevi en güzel şekilde özenle yerine getirmek, talimatlara uygun hareket etmek, partinin üst yönetim kurulu organının benimsediği prensiplere, ilkelere, hedeflere ve liderine gönülden bağlı olmakla yükümlüdür. • Parti üyeleri, herkesin huzur, barış ve kardeşlik içinde yaşayacağı, birbirini sevip saydığı yüksek ahlaki değerlerle bezenmiş bir toplumun oluşması için bütün gücüyle çalışmak zorundadır. • Parti üyeleri, Kanunlarda, partinin tüzük ve yönetmeliklerinde ve parti organlarının aldığı kararda belirtilen genel ve özel olarak verilmiş tüm diğer görevleri de yapmak ve sorumluluklarını üstlenmekle mükelleftir.

Parti teşkilatı aşağıdaki kademelerden oluşur. 1. Zorunlu Teşkilatlar 2. İhtiyari Teşkilatlar • Yurt İçi ve Yurt Dışı Temsilcilikleri 1. Hizmet Yerleri • ZORUNLU TEŞKİLATLAR 1. MERKEZ TEŞKİLATI 1. Büyük Kongre 2. Genel Başkan 3. Parti İdare Meclisi 4. Başkanlık Divanı 5. Yüksek Disiplin Kurulu 2. İL TEŞKİLATI 1. İl Kongresi 2. İl Başkanı 3. İl Yönetim Kurulu 4. İl Disiplin Kurulu 3. İLÇE TEŞKİLATI 1. İlçe Kongresi 2. İlçe Başkanı 3. İlçe Yönetim Kurulu 4. Belde teşkilatı 4. GRUPLAR 1. TBMM Grubu 2. Belediye Meclisi Grubu 3. İl Genel Meclisi Grubu Partinin bütün teşkilatları, Parti İdare Meclisinin talimatlarına uymak durumundadır. Partinin diğer tüm teşkilatları ve üyeleri Merkez teşkilatının diğer organlarının karar ve talimatlarına uymak durumundadır. Ayrıca partinin il teşkilatlarının karar ve talimatlarına İlçe Teşkilatları da uymak durumundadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Grubu doğrudan Parti Genel Başkanına bağlı olarak çalışır. Belediye Meclis Grubu, Belediye Başkanı partiden ise Belediye Başkanı ile birlikte İl veya İlçe Başkanına, Belediye Başkanı partiden değilse, İl veya İlçe Başkanına bağlı olarak çalışır. • İHTİYARİ TEŞKİLATLAR 1. KADIN KOLLARI Kadın İl ve ilçe başkanları, başkanlık divanı üyesi Kadın Kolları Başkanı'na bağlı olarak çalışır. Kadın Kolları Başkanı İl Başkanına bağlı olarak çalışır. 2. GENÇLİK KOLLARI, Gençlik il ve ilçe başkanları, başkanlık divanı üyesi Gençlik Kolları Başkanı'na bağlı olarak çalışır. 3. GENEL BAŞKAN DANIŞMA KURULU Atanması doğrudan Genel Başkan tarafından yapılan ve Genel Başkan'a bağlı olarak ilgili tüm alanlarda çözüm odaklı projeler üretebilecek, önerilerde bulunabilecek uzman, akademisyen, iş adamı ve bürokratlardan oluşan bir kuruldur. 4. İL MÜFETTİŞLERİ İl teşkilatları ile genel merkez arasındaki koordinasyonu sağlayan, il başkanı ve il teşkilatının verimli ve Genel Merkez ile uyumlu çalışmasına katkı veren kimselerdir. Teşkilatlardan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı'nın teklifi ve Genel Başkan’ın onayı ile atanırlar. 5. DİĞER İHTİYARİ TEŞKİLATLAR Uygun görülen yerlerde Parti İdare Meclisi kararı ile hangi teşkilat kademesine bağlı olarak çalışacağı belirlenen diğer yan kuruluşlar. III- YURT İÇİ VE YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLERİ 1. YURT İÇİ TEMSİLCİLİKLERİ 1. Köy ve Mahalle Temsilcilikleri 2. Sandık Bölgesi Temsilcilikleri Mahalle ve köy, sandık sölgesi; parti çalışmalarının temel zeminidir. Partiyi ve parti faaliyetlerini tanıtmak, aksaklıkları ve talepleri tespit edip rapor etmek, verilecek parti görevlerini yapmak üzere, ilçe yönetim kurullarınca parti üyeleri arasından köy, mahalle ve sandık bölgesi temsilcilikleri veya üç kişiden az olmayan temsilci kurullar oluşturulabilir. 2. YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLERİ Yurt dışı temsilcilikleri bulundukları ülkenin kanunlarına uygun biçimde, kurulur, teşkilatlanır ve faaliyette bulunur. Yurt dışı temsilcilikler, ilgili ülke mevzuatı da dikkate alınarak Genel Başkan’ın teklifi ve Parti İdare Meclisi kararı ile tüzüğe ek listede belirtilen yerlerde kurulabilir.

Büyük kongre; partinin en yüksek karar organıdır, seçilmiş ve tabii üyelerden oluşur. Tabii Üyeler: 1. Genel Başkan 2. Halen görevde olan Parti İdare Meclisi üyeleri 3. Halen görevde olan Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri 4. Partili bakanlar ve milletvekilleri 5. Partinin kurucu üyelerinden, oluşur. • Seçilmiş Üyeler: • Büyük kongrenin seçilmiş üyeleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının iki katı kadardır. Bu üyelerin yarısı her ilde o ilin milletvekili sayısı kadar parti üyeleri arasından il kongrelerinde seçilen delegelerden oluşur. Bu üyelerin diğer yarısı partinin bir önceki genel veya yerel seçimde ülke sathında aldığı oylar dikkate alınarak belirlenecek sayı kadar veya parti üyeleri arasından il kongresinde seçilen delegelerden oluşur. İl kongresi yapılırken bir önceki genel seçimde, partinin ülke sathında aldığı oy meclis üye tam sayısına bölünerek bir delege için hesap edilecek oy oranı bulunur. Böylece partinin il genelinde aldığı oy bu oy oranına bölünür. Elde edilen sayı il kongresine gidecek diğer üyelerin adetini belirler. Seçime katılmamışsa Ülke seçmen sayısının il seçmen sayısına bölünerek elde edilecek kat sayılarına göre hesaplama yapılır Bu hesaplamada 0,5'den fazlası yukarı, 0,5'den azı ise alta iblağ edilir. • Taşıdıkları sıfat dolayısıyla büyük kongre üyesi olan kimseler, ayrıca il kongrelerince delege olarak seçilemezler. Büyük kongre delegesi seçildikten sonra taşıdıkları sıfat nedeniyle büyük kongre üyeliği kazananların yerine sıradaki yedek kongre üyesi görev yapar. • İlk büyük kongre, kuruluştan sonraki iki yıl içerisinde yapılır. Bu kongreyi toplama görevi Parti kurucular kuruluna aittir. Parti üyeliği sona eren kurucuların büyük kongrenin tabii üyelikleri de düşer. Büyük kongrenin yapılmasına kadar kurucular kurulu büyük kongrenin yetkilerine sahiptir.

• Büyük Kongrenin görev ve yetkileri şunlardır: • Parti Genel Başkanını, Parti İdare Meclisinin asıl ve yedek üyelerini ve Yüksek Disiplin Kurulunun asıl ve yedek üyelerini gizli oyla seçmek, • Partinin tüzük ve programında değişiklik yapmak, • Partinin gelir-gider hesabını, Parti İdare Meclisini ibra etmek, • Kanunlar, parti tüzük ve programı çerçevesinde toplumu ve devleti ilgilendiren konularda kamu faaliyetleri hakkında genel nitelikte temenni mahiyetinde veya bağlayıcı kararlar almak, • Partinin genel politikası hakkında genel nitelikte olmak şartıyla temenni mahiyetinde veya bağlayıcı kararlar almak, • Kanunların veya parti tüzüğünün gösterdiği yönde diğer konularda kararlar almak, • Partinin kapatılmasına veya bir başka partiyle birleşmesine ve böylece hukuki varlığı sona erecek partinin mallarının tasfiye veya intikal şekline dair karar vermek.

• Olağan Toplantılar • Büyük Kongrenin olağan toplantıları, Parti İdare Meclisi tarafından tespit edilen gündem, yer ve tarihte yapılır. Bu süre iki yıldan az, üç yıldan fazla olamaz. Büyük kongrenin gündemini, toplantıya davet yapan organ belirler. Büyük Kongrenin toplantıya çağrı usulü alışılmış usullere göre yapılır. • İlan edilen tarihte çoğunluk sağlanamadığı takdirde, ikinci toplantının belirtilen günde, bildirilen yerde ve saatte çoğunluk aranmaksızın yapılacağı duyurulur. o Büyük Kongrenin ilk toplantısında aranacak çoğunluk, Büyük Kongre üye tam sayısının yarısından bir fazlasıdır. Büyük Kongre toplantılarında toplantıya katılanların kullandığı geçerli oyların salt çoğunluğuyla karar alınır. • Olağanüstü Toplantılar • Büyük Kongre Parti İdare Meclisi gerekli gördüğü hallerde veya büyük kongre üyelerinin en az beşte birinin imzaları noterlikçe onaylı yazılı istemi üzerine; olağanüstü toplantıya çağrılır. • Olağanüstü Büyük Kongre toplantıya çağıranın belirleyeceği gündemle toplanır, gündem toplantı talebinde bulunanların istediği hususlar dikkate alınarak yapılır. Olağanüstü Büyük Kongrede gündem harici görüşme ve seçim yapılamaz. • Olağanüstü kongrenin yapılacağı yer ve tarih toplantıya davet yapan organ tarafından kanun, tüzük ve ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenir.

• Toplantı yeter sayısının sağlandığı tespit edilince büyük kongre, genel başkan veya genel başkanın görevlendireceği bir parti idare meclisi üyesi tarafından açılır. • Büyük kongre, gündeme geçmeden önce bir başkan, yeteri kadar başkan yardımcısı ve kâtip üyeyi işaret oyuyla seçer. • Kongre divanı, gündemi uygulamak, toplantıyı düzen içinde yürütmek, düzeni bozanlara karşı müeyyide uygulamak, gerekirse toplantıdan çıkarmak, toplantı tutanağını düzenlemek ve imza etmekle görevlidir. Kararlarını salt çoğunlukla verir. Oyların eşitliği halinde başkanın oy verdiği tarafa üstünlük tanınır.

• Büyük kongre çalışmalarını gündemine bağlı olarak yürütür. Gündem, olağan büyük kongrede kongre üye tam sayısının 1/5'inin teklifi ve toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla ek gündem maddesi eklenebilir. • Parti tüzük ve programında değişiklik yapılmasına ilişkin olan veya parti politikasını ilgilendiren konularda karar alınmasına dair teklifleri karara bağlamak için bunların genel başkan, merkez karar ve yönetim kurulu veya büyük kongre üyelerinin en az yirmide biri tarafından ileri sürülmüş olması gerekir. Kanunlar, parti tüzük ve parti programı çerçevesinde toplumu ve Devleti ilgilendiren konularla kamu faaliyetleri konularında karar alınmasına dair teklifleri karara bağlamak için bu tekliflerin büyük kongrede hazır bulunan üyelerin üçte biri tarafından yapılmış olması şarttır. Bu teklifler, büyük kongrece seçilecek bir komisyonda görüşüldükten sonra, komisyon raporuyla birlikte incelenir ve karara bağlanır. • Büyük kongre gündemi kesinleştikten sonra merkez karar ve yürütme kurulu faaliyet raporu ve hesap raporu okunur. Bu raporlar ayrı ayrı müzakere edilebileceği gibi birlikte de müzakere edilebilirler. • Büyük Kongre gerek gördüğü konularda inceleme yaptırmak için komisyonlar kurar. Bu komisyonların kurulmasına işaret oyuyla karar verilir. Hesapları incelemek için kurulan hesapları tetkik komisyonunun raporu öncelikle okunup görüşülür. • Büyük kongrede söz isteyenlere divanın uygun görmesi halinde sırasıyla söz verilir. Genel Başkan ve Parti İdare Meclisi üyelerinin öncelikle söz alma hakkı vardır. Komisyon başkan ve sözcülerine de söz vermede öncelik tanınır. • Görüşmeler sırasında toplantı düzenini sağlamak için Kongre Başkanı bu düzeni bozanlara sözlü uyarıda bulunur. İkinci uyarıdan sonra da aynı davranışı devam ettirenleri salondan dışarı çıkarır. • Parti İdare Meclisi üyeleri kendi üyesi oldukları kurulun faaliyetleri aleyhinde konuşma yapamazlar. Aksi davranışta bulunanlar hakkında disiplin kovuşturması yapılır. • Parti İdare Meclisi konuşmacıların soru ve tenkitlerine cevap vermede önceliğe sahiptir. • Başkan konuşma sırasında konu ve süre dışına çıkanları uyarır. Bu uyarıya rağmen konuya dönmemekte direnenlerin konuşması kesilir. Kongre başkanı, kongrenin kanunlar içerisinde yürütülmesi için özen gösterir. Değerlendirilmesi kongre başkanlık divanı tarafından yapılarak, mecbur kalınırsa suç niteliğinde söz ve fiillere devam edenleri kongre başkanı, kongre salonundan çıkarabilmek için kongreye ara verebilir, dinleyicilerin belli bölümünü veya tamamını salondan çıkartılmasını sağlayabilir. • Müzakereler tamamlandıktan sonra parti idare meclisi faaliyet raporu ve hesapları tetkik komisyonu raporu oylanır. Kabul halinde, merkez karar ve yürütme kurulu ibra edilmiş olur. • Büyük kongrede yapılacak seçimler tüzüğün 19'uncu maddesine göre yapılır.

• İl ve ilçe olağan kongreleri bir üst kademe parti teşkilatının uygun görmesi ile belirlenecek yer ve tarihte yapılır. İlk il ve ilçe kongresi kurucular büyük kongresinin yapılmasından sonra 2 yıl içerisinde yapılacak ilk büyük kongreye kadar tamamlanır. İl ve ilçe Kongreleri 2 yıldan az, 3 yıldan fazla süre geçmemek üzere yapılır. • Gerekli hallerde bir üst kademe yönetim kurulları, il ve ilçe kongre tarihlerini doğrudan doğruya, ilgili teşkilatın görüşünü almadan tespit edebilir ve değiştirebilirler. • İl ve ilçe kongrelerinin tarih, saat, yer ve gündemi alışılmış usullerle gündemle birlikte delegelere duyurulur. Bu duyurunun gazeteyle yapılma mecburiyeti yoktur. • İl ve ilçe olağanüstü kongreleri kongre delegelerinin beşte birinin isteği ve il ve/veya ilçe başkanının çağrısıyla üst yönetim kurulunun kararıyla toplantıya çağrılır. Olağanüstü toplantı, delegelerin beşte birinin isteği üzerine yapılacaksa, kongrenin yapılacağı yeri ve tarihini üst yönetim kurulu tespit eder. • İl ve ilçe olağanüstü kongreleri tüzüğün 12'inci maddesinde belirtilen usule göre yapılır. Bu kongrelerin gündemi kongreyi isteyenlerce düzenlenir. İl ve ilçe olağanüstü kongrelerinde gündem dışı başka konu görüşülemez. • İl ve ilçe kongrelerinin toplantı nisabı delege tam sayısının 10'da biridir. Kararlar hazır bulunanların çoğunluğu ile verilir. İl ve ilçe kongrelerinde en çok oyu alan aday ve liste seçilmiş sayılır.

• İl kongreleri, ilçe kongrelerinde tüzüğe göre seçilen delegelerle tabii delegelerden meydana gelir. Seçilmiş delege sayısı altı yüzü geçemez. Her ilçeden gelecek delege sayısı ilçe nüfusunun il nüfusuna bölünmesi neticesi çıkan rakamla altı yüzün çarpılması ile elde edilir. Toplam sayı altı yüzü geçmemek üzere küsurlar tamamlanır.

• Bir ilin partili milletvekilleri, partili il ve büyükşehir belediye başkanları ile il kongresince seçilmiş halen görevde bulunan il yönetim kurulu ve il disiplin kurulu başkan ve üyeleri, o il kongresinin tabii üyesidir. Geçici yönetim kurulu başkan ve üyelerinin de kongreye katılma hakkı vardır; ancak bunlar delege değillerse oy kullanamazlar.

• İlçe kongresi ilçe çevresindeki köy ve mahallelerden son genel seçimde alınan oy sayısına göre siyasi partiler sicilinde kayıtlı üyelerin seçtikleri delegeler ile tabii delegelerden meydana gelir. • Seçime katılmama durumunda ise il ve ilçe seçmen sayıları esas alınarak hangi ilçenin kaç delege ile il kongresinde temsil olunacağı şöyle belirlenir: Önce her ilçeye beşer delegelik tahsis edilir. Tahsis toplamı, 400’den düşülür. Kalan sayının son milletvekili genel seçiminde o ilde seçmen sayısının kalan delege sayısına bölünmesiyle kat sayı elde edilir. İlçe seçmen sayısının kat sayıya bölünmesi sonucu elde edilecek rakama beş adet tahsisin ilavesiyle ulaşılacak rakam, o ilçenin il kongresi için seçeceği delege sayısını oluşturur. • Seçime katılma durumunda partinin o ilde aldığı genel oy kalan delege sayısına bölünerek kat sayı elde edilir. Partinin ilçede aldığı oy oranı kat sayıya bölünerek elde edilecek rakama beş adet tahsisin ilavesi ile ulaşılacak rakam o ilçenin il kongresi için seçeceği delege sayısını oluşturur. • İlçe kongresinin seçilmiş delege sayısı, dört yüzü geçemez. Geçici ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri kongreye katılma hakkına sahiptir; ancak delege sıfatı olmayanların kongrede oy kullanma hakkı yoktur. • Halen görevde bulunan ilçe yönetim kurulu ve varsa ilçe disiplin kurulu başkan ve üyeleri, partili ilçe belediye başkanı ile ilçeye bağlı diğer belediyelerin başkanları ilçe Kongresinin tabii üyeleridir. • Köy veya mahallelerin ilçe kongresi için seçecekleri delege sayısı, o köy veya mahallede, partinin son genel seçimde aldığı oy sayısı, partinin ilçe genelinde aldığı oy sayısına bölünerek elde edilen sayının dört yüz rakamı ile çarpılması sonucu bulunur. Toplam sayı dört yüzü aşmamak üzere küsurlar tamamlanır. Köy ve mahallelerde yapılacak seçimleri ilçe başkanı düzenler. • İlçe yönetim kurulu, köy ve mahallelerde delege seçimlerini yürütmek üzere kendi içinden bir veya birkaç üyeyi görevlendirebileceği gibi sadece bu işlemler için o köy ve mahalledeki üyelerden birisini temsilci olarak görevlendirebilir. Seçimle ilgili tutanak, seçimi müteakip ilçe başkanlığına gönderilir.

• Partinin genel merkez, il ve ilçe organları ile üst kurulların delege, Genel Merkez ve il disiplin kurulları seçimleri yargı gözetiminde gizli oy ve açık tasnif esasına göre yapılır. • Seçim yapılacak büyük kongreyle il ve ilçe kongrelerinin toplantılarından en az on beş gün önce, kongreye katılacak parti üyelerini belirleyen listeler, büyük kongreyle il kongreleri için Yüksek Seçim Kurulunun önceden belirleyeceği seçim kurulu başkanına, ilçe kongreleri için o yer ilçe seçim kurulu başkanına ilçede birden fazla ilçe seçim kurulunun bulunması halinde birinci ilçe seçim kurulu başkanına iki nüsha olarak verilir. Ayrıca toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususlar da bildirilir. • Seçim kurulu başkanı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacakları belirleyen liste ile yukarıdaki fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar. Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar kongrenin toplantı tarihinden yedi gün önce siyasi partinin ilgili teşkilatının bulunduğu binada asılmak suretiyle ilan edilir. İlan süresi üç gündür. • İlan süresi içinde, listeye yapılacak itirazlar hakim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin olarak karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar, hakim tarafından onaylanarak siyasi partinin ilgili teşkilatına gönderilir. • Kongrelerde seçilecek organlarda adaylık başvurusu için kongre başkanlığınca bir süre tespit edilerek delegelere duyurulur, bu süre sonunda başvuruda bulunan adaylar ilan edilir. Seçimlerde bir kişi birden fazla organa aday olamaz. Genel başkanlığa aday olabilmek için parti üyesi olmak ve büyük kongre delege tam sayısının en az 1/5'i tarafından aday gösterilmek şarttır. Delegelerin teklifi noter belgesi ile belgelenebileceği gibi, divan başkanlığı veya divan başkanlığının görevlendireceği üyenin gözetiminde imzalanarak yapılabilir. • Seçimli büyük kongrede ilk önce genel başkan seçilir. Parti İdare Meclisi asıl ve yedek üyeleri ile Yüksek Disiplin Kurulu asıl ve yedek üyeleri için, tek liste halinde aday gösterilebileceği gibi kişiler tek tek veya ayrı ayrı listeler halinde aday gösterilebilir veya olabilirler. Parti üyesi olmayanlar aday gösterilip seçildiğinde üyelik bildirimi tüzüğe uygun şekilde genel merkezce ilgili birimlere yapılır. İl ve ilçe kongrelerinde seçilecek organlar için de aynı usul uygulanır. Seçimlere birden fazla liste veya aday olması halinde listeler ve aday isimleri değişik renklerde ve şekillerde bastırılıp hazırlanabilir. • Bu listeler kongre başkanlık divanınca yeteri kadar çoğaltılıp ilgili seçim kurulu başkanına mühürlettirilir. • Kongreye katılacak parti üyelerini belirleyen ve kesinleşmiş delege listesinde ismi bulunanlar nüfus cüzdanı ve diğer resmi kimlik belgelerinden birisi ile isimlerinin karşısına imza atarak oy kullanırlar. • Kongre başkanlık divanınca yeteri kadar çoğaltılıp ilgili seçim kurulu başkanınca mühürlenen listenin zarfa konularak oy sandığına atılmasıyla oy kullanma işlemi gerçekleşir. • Kongrede seçimlerde, sandık kurulu başkanınca, toplantıda bulunan delegelerden oy kullanmayan kimse kalmadığı tespit edilince, sandık açılarak oy tasnifi yapılır. • Seçime, tutanakların tanziminden itibaren iki gün içinde itiraz edilebilir. Bu itiraz aynı gün hâkim tarafından kesin olarak karara bağlanır. Hâkimin seçimleri yenileme kararı alması halinde, kongre yalnız seçimi yapmak üzere toplanır. Nisap temin edilemezse kongre çağrı kararında belirtilen günde yapılacak kongrede nisap aranmaksızın seçim yapılır. • Diğer hususlar kongre yönetmeliği ile düzenlenir.

• Parti kongreleri hariç olmak üzere diğer bütün parti teşkilatlarına seçilenlerin adları, soyadları, doğum yer ve tarihleri, meslek veya sanatları, ikametgâhları ve nüfus kayıt örnekleri, o mahallin en büyük mülki idare amirliğine (İller de Valiliğe bağlı İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne, ilçeler de Kaymakamlığa bağlı İlçe Sivil Toplumla İlişkiler Şefliğine ) seçimden veya atamadan itibaren 15 gün içinde yazı ile bildirilir. • Genel başkan, Parti İdare Meclisi ile Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri ise aynı süre içinde doğrudan İçişleri Bakanlığı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir.

• Partinin genel başkanı, partiyi tek başına temsile yetkili organdır. Büyük kongrede gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamazsa üçüncü oylamada en çok oyu alan genel başkan seçilmiş olur. • Genel başkan en çok üç yıl için seçilir. • Partiyi temsil yetkisi genel başkana aittir. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak şartıyla parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi genel başkana veya kendi adına görevlendireceği merkez karar ve yürütme kurulu üye veya üyelerine aittir. • Parti genel başkanı, Parti İdare Meclisi ile (disiplin kurulları dışında kalan) bütün parti teşkilat ve organlarının tabii başkanıdır. Her kademedeki parti teşkilatını bir arada veya ayrı ayrı toplantıya çağırabilir. • Genel başkan, çeşitli alanlarda bilgi tecrübe ve uzmanlık sahibi olan kişileri genel başkan danışmanı olarak görevlendirebilir. Genel başkan, yokluğunda yerine genel başkanlığı yürütmek için başkanlık divanı üyelerinden birini genel başkan vekili olarak tayin eder. • Genel başkanlığın herhangi bir sebeple boşalması halinde merkez karar ve yürütme kurulu kendi üyeleri arasından bir genel başkan vekili seçer ve en geç kırk beş gün içinde büyük kongre genel başkan seçmek üzere toplantıya çağırılır.

• Genel başkan ile birlikte görev yapacak başkanlık divanı üyeleri, Parti İdare Meclisi üyeleri arasından genel başkanca belirlenir. • Grup başkan vekilleri, denetçileri ve genel başkan danışmanları başkanlık divanı toplantılarına gözlemci olarak davet edilebilirler. • Başkanlık divanı genel başkan ile birlikte aşağıdaki birimlerden oluşur: • Genel Başkan Yardımcısı: Siyasi İşler Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Teşkilat Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Eğitim Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Tanıtma Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Sivil Toplum Kuruluşları ve Halkla İlişkiler Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Ekonomik ve Sosyal İşler Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Dış İlişkiler Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Mahalli İdareler Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı: Genel Muhasebe ve Mali İşler Başkanı • Genel Başkan Yardımcısı : AR-GE Başkanı ( Araştırma Geliştirme Faaliyetleri Başkanı • Genel Sekreter • Başkanlık divanı kendi üyelerinin çalışma esaslarını iç yönetmelik ile ayrıca belirleyebilir. • İhtiyaca göre, merkez karar ve yürütme kurulunca yeni genel başkan yardımcılıkları ihdas edilerek atama yapılabilir. • Genel başkan yardımcıları, genel başkanın onayı ile kendilerine yeteri kadar yardımcı atayabilirler. • Genel başkanın, genel başkan yardımcılarının ve genel sekreterin görevi, merkez karar ve yürütme kurulunda alınan kararları tatbik etmektir. • Genel başkan ve başkanlık divanı, kanunlar ve parti tüzüğünde yazılı görevleri yapmak ve büyük kongrede ve merkez karar ve yürütme kurulunda alınan kararları uygulamakla yetkili ve sorumludurlar. • Genel sekreter, genel başkan adına partiyi mahkemelerde, devlet daireleri ve kuruluşlarda, gerçek ve tüzel kişilerle ilişkilerde temsil eder. • Genel sekreter, merkez karar ve yürütme kurulunun gündemini genel başkanın talimatına uygun olarak hazırlar. Partinin merkez karar ve yürütme kurulu kararlarını ilgili yerlere bildirir. Bu husustaki yazışmaları yapar. Genel sekreter, bu hizmetlerin yürütülmesi için genel başkanın onayı ile yeteri kadar genel sekreter yardımcısı atayabilir. • Genel sekreter, merkez karar ve yürütme kurulunun kendisine verdiği yetki çerçevesinde genel merkezde çalışan personelin ve demirbaşların idaresini yürütür. Büro idaresine nezaret eder. • Genel muhasebe ve mali işlerden sorumlu genel başkan yardımcısı, genel merkezin muhasebe ve mali işlerini yürütür, defterlerini tutar, sarf evrakını genel başkan veya bu konuda görevli genel başkan yardımcısı ile birlikte imzalar. • Parti İdare Meclisi kendi üyeleri arasından en az iki denetçi atar. Denetçiler, merkez muhasebesini denetlerler. Denetçiler talep ettiğinde, genel muhasip ve mali işlerden sorumlu genel başkan yardımcısı, defter ve muhasebe evrakını denetçilerin tetkikine sunar. Denetçiler merkez muhasebesini denetlemek, üç ayda bir partinin mali durumu hakkında Parti İdare Meclisi rapor vermek, mali konularda gereken tekliflerde bulunmakla görevli ve yükümlüdürler. • Genel başkan, parti işlemlerinin mevzuata uygunluğunu temin etmek, parti faaliyetlerini kontrol etmek, teşkilatı denetlemek ve verilecek özel konularda araştırma ve inceleme yapmak üzere teşkilat başkanına bağlı olarak yeteri kadar müfettiş görevlendirebilir.

• Parti İdare Meclisi, büyük kongrede seçilen elli asil üyeden oluşur, ayrıca otuz yedek üye seçilir. • Parti İdare Meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve kanuni istisnalar dışında mevcudun salt çoğunluğuyla karar verir. Kararlar siyasi partiler kanununda aksi belirtilmediği takdirde işaret oyuyla alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın oyuna üstünlük sağlanır. Kurul bir konunun gizli oyla kararlaştırılmasına karar verebilir. • Geçerli bir mazereti olmaksızın üst üste üç defa merkez karar ve yürütme kurulu toplantısına katılmayan üyenin Parti İdare Meclisi üyeliği Parti İdare Meclisi kararı ile düşürülebilir. • Parti İdare Meclisi, çeşitli sebeplerden dolayı boşalma olursa yedek üyeler sırasıyla Parti İdare Meclisine çağırılırlar. • Parti İdare Meclisi parti tüzük ve programını uygulamakla yükümlüdür. Teşkilatların çalışma verimlerini artırmak için parti içi eğitim çalışmalarına önem verir. • Partinin bütün teşkilat kademeleri ve organları, kademe sırasına göre Parti İdare Meclisine bağlıdır. Parti İdare Meclisi lüzum gördüğü takdirde teşkilatın bütün kademe ve organlarının görev ve yetkilerini kullanır veya bu yetkileri kullanmaları için uygun gördüğü şahısları görevlendirir. o Parti İdare Meclisinin görevleri şu şekildedir: 1- İl, ilçe teşkilatlarını kurar, 2- Parti teşkilatını yönetir, yönlendirir, 3- Teşkilatın ihtiyaçlarını teklif ve temennilerini değerlendirir. Bunun için her ay il başkanları ve il müfettişlerini toplar. Bütün vatan sathında meydana gelen olayları değerlendirir. Gelişmeleri yakından takip eder. 4- Zorunlu sebepler dolayısıyla büyük kongrenin toplanamadığı hallerde partinin tüzel kişiliğine ve hukuki varlığına son verilmesi ile tüzük ve programın değiştirilmesihariç her türlü kararı alır ve toplayabileceği en yakın tarihte büyük kongreyi toplayarak bu kararları büyük kongreye sunar. 5- Parti teşkilatının kanunlara, parti tüzük ve programına göre çalışıp çalışmadıklarını denetlemek için müfettişler görevlendirir. Bu müfettişleri kendi yetkisiyle donatabilir. 6- Seçimlerle ilgili konularda gerekli kararları alır. Gerek gördüğü takdirde il ve ilçe yönetim kurulları ile birlikte veya ayrı olarak delege seçimlerini yenileyebilir. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve il genel meclisi üyeliği için aday adayları hakkında tüzüğün verdiği yetkileri kullanır. 7- Siyasi partilerle seçim ittifakları kurulması kararını alır. 8- Partinin program ve tüzüğünün uygulanması, danışma ve araştırma gruplarının kurulması, bu çalışmaların düzen ve denetiminin sağlanması için kararlar alır, yönetmelikler çıkarır. 9- Partinin ilkelerini tanıtmak için gerekli gördüğü teşkilatları kurar. Bu maksatla kurulmuş tanıtım şirketlerinden yararlanır. Parti çalışmalarını, yapılan hizmetleri teşkilatlara ulaştırır. Teşkilatları aydınlatır, canlı tutar. 10- Siyasi şartların değişimini yakından takip ederek yeni oluşan şartlara göre süratle tedbir alır ve uygulamaya geçer. 11- Büyük kongreye sunulacak çalışma raporu, gelir-gider cetvelleri ile bilanço ve kesin hesap raporlarını hazırlar. Gündemdeki diğer konuları Büyük kongreye sunar. 12- Büyük kongre kararlarını uygular. 13- Partinin hizmet giderlerini karşılamak için gerekli kanuni teşebbüslerde bulunur. Gelir makbuzları bastırıp illere gönderir. 14- Alt kademedeki teşkilat organlarını kanuni çerçeve içinde kendi yetkilerinin bir kısmı ile dona tabilir. 15- Diğer partilerden gelen partiye katılma taleplerini karara bağlar. 16- Disiplin cezalarını affetmeye yetkilidir. 17- Parti İdare Meclisi, kanunların ve parti tüzüğünün verdiği bütün yetkileri kullanır.

• Genel merkez kadın kolları, kadın kolları genel başkanının belirleyeceği ve parti genel başkanın onaylayacağı elli kişiden oluşur. Bu miktar kadın kolları başkanının teklifi ve genel başkanın onayıyla artırılıp azaltılabilir. • Kadın kolları, kuruluşunu takip eden yedi gün içerisinde genel merkez kadın kolları başkanı, başkanlık divanı üyelerini tespit eder ve aralarında görev taksimatı yaparlar. • Genel merkez kadın kollarının çalışma esasları kendi iç yönetmelikleriyle belirlenir.

• Genel merkez gençlik kolları, Parti İdare Meclisinin belirleyeceği elli kişiden oluşur. Bu miktar artırılabilir, azaltılabilir. • Gençlik kolları, oluşumunu takip eden yedi gün içerisinde toplanarak genel merkez gençlik kolları başkanı tarafından gençlik kolları başkanlık divanı üyeleri tespit edilir ve görev taksimatı yapılır. • Genel merkez gençlik kolları Parti İdare Meclisine bağlı olarak çalışır. Genel merkez gençlik kolunun çalışma esaslarını Parti İdare Meclisi belirler. Genel merkez gençlik kolu gerekirse yeniden oluşturulabilir.

• Engelliler Koordinasyon Birimi: Parti İdare Meclisi kararıyla genel merkez bünyesinde bir genel merkez engelliler koordinasyon birimi kurabilir. Genel Merkez Engelliler Koordinasyon Birimi, başkan dâhil yedi kişiden oluşur. Bu sayı Parti İdare Meclisi tarafından yeniden düzenlenebilir. Bu birim, engellilerin karşılaştığı her türlü sorunla ilgilenmek, parti programına uygun olarak hazırladığı raporları ilgililere ulaştırmak ve engellilerin parti çalışmalarında aktif görev almalarını sağlamak için çalışmalar yürütür. İl ve ilçelerde ise, il ve ilçe yönetim kurulları tarafından il ve ilçe engelliler koordinasyon birimi kurabilir. İl engelliler koordinasyon birimi, başkan dâhil beş kişiden oluşur. İlçe engelliler koordinasyon birimi, başkan dâhil üç kişiden oluşur. Bu sayı, il ve ilçe yönetim kurulları tarafından yeniden düzenlenebilir. • Danışma Meclisi: Parti İdare Meclisi uygun gördüğü takdirde danışma niteliğinde hizmet vermek üzere bir danışma meclisi oluşturur. Danışma meclisinin yapısı çalışma yöntemleri bir yönetmelikle belirlenir. • Parti Müfettişleri: Parti İdare Meclisi verdiği görevleri yerine getirir. Parti müfettişlerinin çalışma esasları bir yönetmelikle belirlenir.

• Türkiye Büyük Millet Meclisinde grup kurulmasını, grup başkan vekillerinin, grup yönetim kurulunun, grup disiplin kurulunun seçimlerini ve grup üyelerinin görevlerini içeren grup iç yönetmeliği, grup genel kurulu tarafından Siyasi Partiler Kanununun 23. maddesindeki ilkelere uygun olarak hazırlanıp kabul edildikten sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulur. • Grup iç yönetmeliğinde partinin tüzük ve programına aykırı hükümler yer alamaz. • Merkez karar ve yürütme kurulu üyeleri partinin Türkiye Büyük Millet Meclisi grubu organlarından grup yönetim kurulunda ve partinin disiplin kurulunda görev alamazlar. Grup yönetim kuruluna seçilen üyenin, varsa parti idare meclisi üyeliği sona erer.

• İl Genel Meclisi ile belediye meclisi grubu partili meclis üyelerinden oluşur. Grup üyeleri, aralarından bir başkan, bir başkan vekili, bir sekreter seçerler. Belediye meclisi grubu, parti tüzük ve programı çerçevesinde hareket ederler. Görevlerinde izleyecekleri politikaları ve karşılaştıkları meseleleri kendi gruplarında konuşup görüşerek karara bağlarlar.

1- Köy ve Mahalle Temsilcilikleri: Köy ve mahalle temsilcilikleri bir temsilci ve bir temsilci yardımcısıyla birlikte en az yedi üyeden oluşur. Köy ve mahallede üye sayısı yediyi geçmediği sürece mevcut üyeler grup şeklinde hareket eder. Yedi üyeden fazla bulunması durumunda köy ve mahalle üyeleri arasından ilçe başkanınca köy ve mahalle temsilciliği oluşturulur. Köy ve mahallenin büyüklüğüne göre sayısı artırılabilir. 2- Sandık Bölgesi Temsilcilikleri: Bir seçim sandığı baz alınarak ilçe başkanlığınca her sandık için bir sandık baş müşahidiyle ve dört müşahitten oluşan temsilciler atanır. Bu temsilciliklerin görev ve çalışma usulleri Parti İdare Meclisi tarafından belirlenir.

• Yurt dışı temsilcilikler, ilgili ülke mevzuatı da dikkate alınarak genel başkanın teklifi ve Parti İdare Meclisi kararı ile Tüzüğe ek listede belirtilen yerlerde kurulabilir. Yurt dışı temsilcilikleri teşkilattan sorumlu genel başkan yardımcısına ve Parti İdare Meclisine bağlı olarak çalışırlar. Çalışma usul ve esasları ayrıca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yönetmelik çıkarılana kadar bu tüzük ve ilgili mevzuat dikkate alınarak faaliyetlerini yürütürler.

• Partinin il teşkilatı, il kongresi, il başkanı, il yönetim kurulu, il kadın kolu, il gençlik kolu ve il disiplin kurulundan oluşur.

• İl yönetim kurulları başkan dâhil on beş asıl ve on beş yedek üyeden, büyükşehirlerde başkan dâhil otuz asıl ve otuz yedek üyeden oluşur. Nüfusu bir milyondan fazla olan büyükşehirlerde il yönetim kurulları başkan dâhil elli asıl ve elli yedek üyeden oluşur. Parti İdare Meclisi kararıyla gerektiğinde illerin yönetim kurulu üye sayıları yeniden belirlenebilir. İllerde yönetim kurulları görev dağılımları teşkilattan sorumlu genel başkan yardımcısının hazırlayacağı görev şemalarına uygun olarak yapılır.

• İl kadın kolları, genel merkez kadın kolları başkanının olur onayı ile il kadın kolu başkanının belirleyeceği başkan dâhil on beş üyeden, büyükşehirlerde başkan dâhil otuz üyeden oluşur. Nüfusu bir milyondan fazla olan büyükşehirlerde il kadın kolları başkanı dâhil elli üyeden oluşur. • İl kadın kolları, genel başkanın onayı ile kadın kollarından sorumlu genel başkan yardımcısı tarafından görevden alınabilir ve yeniden oluşturulabilir. İl kadın kollarının görev dağılımları, kadın kollarından sorumlu genel başkan yardımcısının hazırlayacağı görev şemalarına uygun olarak yapılır.

• İl gençlik kolları, genel merkez gençlik kolları başkanının olur onayı ile il yönetim kurullarının belirleyeceği başkan dâhil on beş üyeden, büyükşehirlerde başkan dâhil otuz üyeden oluşur. Nüfusu bir milyondan fazla olan büyükşehirlerde il gençlik kolları başkan dâhil elli üyeden oluşur. • İl gençlik kolları, genel başkan tarafından veya genel merkez gençlik kolları başkanlığının olur onayı ile il yönetim kurulları tarafından görevden alınabilir ve yeniden oluşturulabilir. İl gençlik kolları görev dağılımları gençlik kollarından sorumlu genel başkan yardımcısının hazırlayacağı görev şemalarına uygun olarak yapılır.

• Partinin ilçe teşkilatı; ilçe kongresi, ilçe başkanı ve ilçe yönetim kurulu ile ilçe kadın kolu, İlçe gençlik kolu ve belde teşkilatından oluşur.

• İlçe yönetim kurulları, merkez nüfusu on bine kadar olan ilçelerde başkan dâhil yedi asıl ve yedi yedek üyeden, merkez nüfusu on binden elli bine kadar olan ilçeler ile büyükşehirlerde nüfusu elli bine kadar olan ilçelerde başkan dâhil on bir asıl ve on bir yedek üyeden oluşur. Büyükşehirlerde nüfusu elli binden fazla olan ilçeler ile illerin merkez ilçelerinde ve belediye sınırları içindeki nüfusu elli bin ve daha fazla olan ilçelerde başkan dâhil on beş asıl ve on beş yedek üyeden oluşur. Büyükşehirlerde nüfusu iki yüz binden fazla olan ilçelerde bu sayı, il yönetim kurulu kararıyla başkan dâhil yirmi beş asıl ve yirmi beş yedek olarak da belirlenebilir. İlçe yönetim kurullarının görev dağılımları genel merkez teşkilat başkanlığının hazırlayacağı görev şemalarına uygun olarak yapılır. • Belde Teşkilatları: • İl ve İlçe merkezleri dışında belediye teşkilatı olan yerlerde kurulur. Üç üyeden oluşan; • Belde Yönetim Kurulu, İlçe Yönetim Kurulu kararı ile atanır ve yapılacak görev taksimine göre ilçe teşkilatının vereceği görevleri yapar. İlçe Yönetim Kurulu ihtiyaca göre Belde Yönetim Kurulunun üye sayısını artırabilir. Belde Yönetim Kurulunun görevden alınması İlçe Yönetim Kurulunun teklifi ve İl Yönetim Kurulunun onayı ile olur. • İlçe Yönetim Kurulu kararıyla sayıları artırılabilir ve ilçe teşkilatının vereceği görevleri yapar.

• İlçe kadın kolları; il başkanlığı ve il kadın kolu başkanlığının olur onayı ile il kadın yönetim kurullarının belirleyeceği merkez nüfusu on bine kadar olan ilçelerde başkan dâhil yedi üyeden oluşur. Merkez nüfusu on binden elli bine kadar olan ilçeler ile büyükşehirlerde nüfusu elli bine kadar olan ilçelerde, başkan dâhil on bir üyeden oluşur. Büyükşehirlerde nüfusu elli binden fazla olan ilçeler ile illerin merkez ilçelerinde ve belediye sınırları içindeki nüfusu elli binden fazla olan ilçelerde başkan dâhil on beş üyeden oluşur. Büyükşehirlerde nüfusu iki yüz binden fazla olan ilçelerde bu sayı il kadın yönetim kurulu kararıyla başkan dâhil yirmi beş üye olarak da belirlenebilir. • İlçe kadın kolları, genel başkan tarafından veya il başkanlığı ve il kadın kolları başkanlığının olur onayı ile görevden alınabilir ve yeniden oluşturulabilir. İlçe kadın kolu yönetim kurulu görev dağılımları genel merkez kadın kolları başkanlığının hazırlayacağı görev şemalarına uygun olarak yapılır.

• İlçe gençlik kolları, il başkanlığı ve il gençlik kolu başkanlığının olur onayı ile İlçe yönetim kurullarının belirleyeceği merkez nüfusu on bine kadar olan ilçelerde başkan dâhil yedi üyeden oluşur. Merkez nüfusu on binden elli bine kadar olan ilçeler ile büyükşehirlerde nüfusu elli bine kadar olan ilçelerde, başkan dâhil on bir üyeden oluşur. Büyükşehirlerde nüfusu elli binden fazla olan ilçeler ile illerin merkez ilçelerinde ve belediye sınırları içindeki nüfusu elli binden fazla olan ilçelerde başkan dâhil on beş üyeden oluşur. Büyükşehirlerde nüfusu iki yüz binden fazla olan ilçelerde bu sayı il yönetim kurulu kararıyla başkan dâhil yirmi beş üye olarak da belirlenebilir. • İlçe gençlik kolları, genel başkan tarafından veya il başkanlığı ve il gençlik kolu başkanlığının olur onayı ile ilçe yönetim kurulları tarafından görevden alınabilir ve yeniden oluşturulabilir. İlçe gençlik kolu yönetim kurulu görev dağılımları genel merkez gençlik kolları başkanlığının hazırlayacağı görev şemalarına uygun olarak yapılır.

• İl ve ilçe başkanları en çok üç yıl için seçilirler. • İl ve ilçe yönetim kurulları, seçimlerine müteakip en geç bir hafta içerisinde toplanarak tüzüğün 22. maddesinde genel merkez için öngörülen görev bölümünü esas alarak kendi yönetim kurulu üye sayılarına uygun olarak görev dağılımını yaparlar. • İl ve ilçe başkanlıklarının herhangi bir suretle boşalması halinde, Genel Başkan’ın veya Parti İdare Meclisi, İl veya İlçe Yönetim Kurulunun görüşünü alarak kongreye kadar görev yapmak üzere bir başkan tayin eder. Yeni başkan tayin edilinceye kadar geçecek dönemde başkanlık görevi, tüzükteki sırasına göre bir başkan yardımcısı tarafından yürütülür. • Mazeretsiz olarak üç toplantıya katılmayan yönetim kurulu üyesi istifa etmiş sayılır ve yerine yedek üyelerden ilk sıradaki üye davet edilir. İl, ilçe teşkilatlarında boşalma sebebiyle yönetim kurulu sayısı yedekler de davet edildikten sonra kararyeter sayısının altına, yani yönetim kurulu üye tam sayısının yarısının altına düşmesi durumunda yönetim kendiliğinden sona ermiş olur. Bu durumda bir üst kademe teşkilat yönetimi Parti İdare Meclisi onayını alarak, olağan kongreye kadar görev yapmak üzere yeni bir yönetim kurulu tespit ederek atama yapar. • İl başkanı ile il yönetim kurulu, il kongresince seçilir. İlçe başkanı ile ilçe yönetim kurulu ilçe kongresince seçilir. İl yönetim kurulları başkanı hariç en az yedi asil, yedi yedek üye ile ilçe yönetim kurulları başkanı hariç en az beş asıl, beş yedek üyeden oluşur. Bu şekilde kurulan il/ilçe teşkilatında yönetim kurulu üyelerine birden fazla görev verilmek suretiyle işler yürütülür. • İlçe ve il kademe teşkilatlarının ilk kuruluşları, Parti İdare Meclisince atama ile sağlanır. Önce kademe başkanlığına atanan kişiye “yetki” belgesi verilir. Bu kişinin oluşturacağı listenin, merkezce onaylanması ile kurucu yönetim kurulu oluşmuş olur. • Kurucu yönetim kurulları, el çektirilme nedenleri ayrık olmak üzere, kendi kademelerinin kongrelerine kadar tüzüğün kurula verdiği hak ve yetkileri kullanırlar.

• Parti Merkez Karar Yürütme Kurulu tarafından üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyuyla, aşağıdaki hallerin varlığı durumunda il ve/veya ilçe başkanlarının, il ve/veya ilçe yönetim kurullarının görevlerine son verilebilir; başkan ve yönetim kurulu üyeleri topluca veya ayrı ayrı görevden alınabilir. • Bir belde yönetiminin işten el çektirilebilmesi için İlçe Yönetim Kurulu, Belde Yönetim Kurulu hakkında işten el çektirmeyi gerekli kılan herhangi bir durum tespit ettiğinde, bu durumu gerekçeli bir kararla İl Yönetim Kuruluna bildirir. Belde Başkanının veya Belde Başkanı dâhil Belde Yönetim Kurulu üyelerinin tamamının yahut bir kısmının işten el çektirilmesini isteyebilir. • İl Yönetim Kurulu kararı ile işlem tamamlanır. 1- Parti tüzüğünde belirtilen görev ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi için üst kurullarca verilen talimatlara uymamaları, 2- Partinin kabul ettiği esaslara, amaç ve siyaset anlayışına aykırı tutum ve davranışlarda bulunmaları, 3- Teşkilatların birlik ve uyumunu bozucu eylemlerde bulunmaları, 4- Genel ahlak kurallarına aykırı tutum ve davranışta bulunmaları 5- Taksirli suçlar hariç haklarında herhangi bir soruşturma veya kovuşturma başlatılması sonucu o İl ve/veya ilçe ve /veya Belde yönetim kuruluna ya da üyelerine işten el çektirme veya alınma kararı, alışılmış usullerle bildirilir. • İl, ilçe, teşkilatlarında bir kısım üyenin işten el çektirilmesi halinde yedek üyeler göreve getirilebilir. • İşten el çektirilen ilçe ve il yönetim kurulları yerine Genel Merkez tarafından yetki belgesi verilen kurucu başkanlar, geçici yönetim kurullarını oluştururlar. Bu kurullar yasal süreleri içinde kongrelerini yapmak zorundadırlar. Bu süre içinde ilçe kongreleri yapılıp yeni delegeler seçilmemişse il kongresi eski delegeleri, ilçe kongreleri de yeni delegeler seçilmemişse, eski delegelerle toplanır. Süresi içinde kongresini yapmayan geçici kurulların görevleri sona erer.

• Siyasi Partiler Kanununa, parti tüzüğüne, parti yetkili organlarının kararlarına ve talimatlarına aykırı davranışta bulunanlar hakkında disiplin soruşturması yapmak ve karar vermek üzere; illerde disiplin kurulları, Genel Merkezde, Yüksek Disiplin Kurulu kurulur.

• Yüksek disiplin kurulu, büyük kongrede gizli oy ile seçilen on bir kişiden meydana gelir. Aynı sayıda yedek üye seçilir. Kurul seçimi takip eden yedi gün içerisinde en yaşlı üyenin başkanlığında toplanarak gizli oylama ile aralarından bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir sekreter seçer. Sekreter kurula karşı kâtiplik görevini yapar. Kararları ilgili yerlere yazıyla bildirir. • Yüksek disiplin kurulu, kendiliğinden soruşturma yapamaz; ancak sevk yetkisine sahip olan kurullarca kendisine intikal ettirilen dosyaları ve konuları karara bağlar. • Yüksek disiplin kurulunun birinci derecede bakacağı işler: Yüksek disiplin kurulu; 1- İl başkanı ve il yönetim kurulu üyeleri, il, ilçe merkezlerindeki partili belediye başkanları, 2- Partinin kurucu üyeleri, 3- Partinin genel başkanı, Parti İdare Meclisi , 4- Kendi başkan ve üyeleri, 5- Türkiye Büyük Millet Meclisinin; eski üyeleri ve eski hükümet üyeleri, haklarında gerekli disiplin soruşturmasını yapar ve Siyasi Partiler Kanunu'nun 57. maddesi hükmü saklı kalmak üzere parti içi işlemler açısından kesin karara bağlar. • Yüksek disiplin kurulunun kendi başkan ve üyeleri, kendileri hakkındaki soruşturmada müzakerelere ve kararlara katılamazlar. Bu durumda olanların yerine sadece o işlemlere mahsus olmak üzere sırasıyla yedek üye alınır. • İl yönetim kurullarının başkanı ve üyeleri ile il, ilçe belediye başkanlarını yüksek disiplin kuruluna sevk yetkisi İl Yönetim Kuruluna; partinin genel başkanı, Parti İdare Meclisi üyelerini, partinin kurucu üyelerini ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin eski üyeleri ile eski hükümet üyelerini, Yüksek Disiplin Kurulu başkan ve üyelerini Disiplin Kuruluna sevk yetkisi Parti İdare Meclisine aittir. • Genel başkan lüzum gördüğü hallerde, yüksek disiplin kuruluna sevk yetkisini doğrudan doğruya da kullanabilir. 1. Yüksek Disiplin Kurulunun itiraz üzerine bakacağı işler: • Yüksek Disiplin Kurulu, İl Disiplin Kurulunun üst mercii olarak İl Disiplin Kurulu kararlarına karşı yapılan itirazları Siyasi Partiler Kanununun 57. maddesi hükmü saklı kalmak üzere parti içi işlemler açısından kesin karara bağlar.

• Müşterek Disiplin Kurulu; Yüksek Disiplin Kurulu ile Meclis Grup Disiplin Kurulundan oluşur. Yüksek Disiplin Kurulu Başkanı aynı zamanda Müşterek Disiplin Kurulunun da başkanıdır. Yüksek Disiplin Kurulu Sekreteri, bu kurulun da sekreteridir. • Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin Grup Disiplin Kurulu kararlarına karşı yapacakları itiraz müşterek disiplin kurulunca karara bağlanır. • Partili milletvekillerinin partiden geçici veya kesin olarak çıkarılmalarını gerektiren söz, tutum ve davranışlarından dolayı haklarında disiplin soruşturması yapmaya ve karar vermeye Müşterek Disiplin Kurulu yetkilidir. • Müşterek Disiplin Kurulunun kararları Siyasi Partiler Kanununun 57. Maddesi hükmü saklı kalmak üzere parti içi işlemler açısından kesindir. Partili milletvekilleri için disiplin cezası isteme yetkisi partinin Türkiye Büyük Millet Meclisi grup yönetim kuruluna aittir. Bu yetkiyi genel başkan, grup başkanı ve grup başkan vekilleri de kullanabilir. • Müşterek disiplin kurulunun olmadığı durumlarda yüksek disiplin kurulu yetkilidir.

• İl Disiplin Kurulu, il kongresinde beş asıl ve beş yedek olarak seçilir. Disiplin kurulu kongreden sonra en geç bir hafta içinde toplanarak arasından bir başkan ve bir sekreter seçer. • İl Disiplin Kurulu, il çevresinde kayıtlı bulunan ve Yüksek Disiplin Kurulunun birinci derecede bakacağı işler dışında kalan bütün partililer hakkında, birinci derecede disiplin soruşturması yapmaya ve karar vermeye yetkilidir. • İl disiplin kurulu, kendiliğinden disiplin soruşturması yapamaz; ancak ilçe yönetim kurullarının gerekçeli teklifi ve il yönetim kurulunun sevki ile ya da il yönetim kurulunun veya il başkanının doğrudan sevki ile intikal ettirilen dosyaları ve konuları karara bağlar. İl Disiplin Kurulu, halin gerektirdiği cezayı da belirterek ilgiliye bu hususu alışılmış usullerle tebliğ eder. İlgili kendisine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde savunmasını yazılı olarak vermek zorundadır; ancak seçimlerde veya alenen ya da sosyal medya da dahil yayın yolu ile işlenen suçlarda bu süre yedi gündür, bu müddet içinde verilmeyen savunma nazara alınmaz. • İl Disiplin Kurulunun verdiği kararlara karşı il yönetim kurulu veya ilgili üye, tebliğden itibaren yedi gün içinde Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. Üyelere ait itiraz dilekçeleri İl Yönetim Kuruluna verilir. İl Yönetim Kurulu, kendi görüşünü de eklemek suretiyle dosyayı Yüksek Disiplin Kuruluna gönderir. • Karara, İl Yönetim Kurulunca itiraz edildiği takdirde itiraz yazısının bir sureti ilgiliye yedi gün içinde tebliğ edilir. İl yönetim kurulları, itiraza konu olan dosyaları en geç on beş gün içinde Yüksek disiplin Kuruluna göndermek zorundadır. • İl Disiplin Kurulunca verilen kesin çıkarma cezaları, ilgilisi itiraz etmemiş olsa dahi incelenmek ve karar verilmek üzere Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilir.

• Türkiye Büyük Millet Meclisi de partinin grup kurması halinde parti grubunca 7 (yedi) milletvekilinden oluşacak grup disiplin kurulu seçilir. • Grup Disiplin Kurulu, grup üyelerinin partiden geçici veya kesin ihracını gerekli kılan eylemlerin dışında kalan, tüzükte yazılı ve TBMM Parti Grup iç yönetmeliğinde belirtilen disiplin suçlarıyla ilgili işlere bakar ve kesin olarak karara bağlar. Tüzükte yazılı esaslar saklı kalmak kaydıyla milletvekilleri hakkında yapılacak disiplin soruşturmasının şekli ve usulleri ile soruşturmayı gerektiren sair haller, verilecek disiplin cezaları ve kesinleşme halleri, grup iç yönetmeliğinde gösterilir.

• Disiplin kurullarının görev süresi, yeni disiplin kurulunun seçilmesi ile sona erer. Disiplin kurullarında zamanla boşalma olması halinde, en çok oy alandan başlamak üzere, yedekler sıra ile göreve çağrılır. • Disiplin kurullarının çalışmalarına mazeretsiz üst üste üç defa veya bir yıl içerisinde toplam beş defa katılmayan kurul üyesi istifa etmiş sayılır ve yerine sırasıyla yedekler çağırılır. • Disiplin kurulu üyeleri; kongreler, Türkiye Büyük Millet Meclisi parti grubu üyeliği hariç hiçbir parti organında ve kurulunda görev alamazlar. Partiye maddi bir hizmet bağı ile bağlanamaz ve partiden her ne suretle olursa olsun gelir sağlayamazlar. • Disiplin kurulları üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile toplanır. Hazır üyelerin çoğunluğu ile de karar verir; ancak kesin çıkarma kararlarında üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar verir. • Disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaları en geç otuz gün içinde karara bağlarlar ve verilen kararları en geç otuz gün içinde ilgiliye tebliğ ederler. • Disiplin kurulları, kendilerine intikal eden konular hakkında karar verirken iddia, savunma ve delilleri değerlendirmede takdir hakkına sahiptir. • Disiplin kurulları alacakları kararları kaydetmek üzere bir karar defteri bulundururlar. Bu defteri tasdik ettirmeye lüzum yoktur. İfadeler ve sair evrak disiplin kurullarınca bir dosyada muhafaza edilir. • Disiplin kurullarınca verilen disiplin cezaları hakkında partinin hiçbir kademesinde ve kongresinde görüşme yapılamaz ve karar alınamaz.

• Partiden kesin veya geçici çıkarmayı gerektiren bir sebeple disiplin kuruluna sevk edilen üye hakkında gerektiğinde tedbir kararı verilir. Tedbir kararını vermeye yetkili organlar genel başkan, il yönetim kurulu ve merkez karar ve yürütme kuruludur. • Hakkında tedbir kararı verilen üye, ayrıca başka bir karara gerek olmaksızın partideki görevinden uzaklaştırılabilir ve üyelik haklarından mahrum bırakılabilir. İlgili üye tedbir kararlarının kaldırılmasını, sevk edildiği disiplin kurulundan üç gün içinde isteyebilir. Bu istek disiplin kurulunca yedi gün içinde karara bağlanır. Bu karara itiraz bir üst disiplin kuruluna bir hafta içerisinde yapılabilir. Üst disiplin kurulunun kararı kesindir.

1. Uyarma 2. Kınama 3. Geçici çıkarma 4. Kesin çıkarma 1. Uyarma 1. Partinin gayesine ve özüne aykırı olmasa bile yetkili organların bilgisi ve izni olmadan açıklamalarda bulunmak ve yayın yapmak, 2. Parti kademelerinin uyum ve işbirliğini sarsıcı tutum ve davranışlarda bulunmak, 3. Yetkili organlarca verilen görevleri titizlikle yerine getirmemek, ihmal etmek, 4. Tüzüğün 8. maddesindeki şartları yerine getirmemek. 2. Kınama 1. 1. 1. Parti içi birlik ve beraberliği zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak, 2. Parti içi çalışmaların yapıldığı kapalı toplantılarda yapılan konuşmaları dışarıya sızdırmak, 3. Parti organlarınca verilen görevleri yerine getirmemek, 4. Haklı bir sebebi olmadan parti içi seçimlerde oy kullanmamak. 3. Geçici çıkarma 1. 1. Parti organlarında alınan kararları ve yapılan müzakereleri izinsiz şekilde, her türlü medya aracılığı ile duyurmak ve/veya yaymak, 2. Yetkisi olmadan partiler arası temaslarda bulunmak, 3. Parti ile ilgili konularda kamuoyuna izinsiz beyanatlarda bulunmak, 4. Görevi gereği kendisine teslim edilmiş veya kendisinde bulunan her türlü belge ve veya defter talep edildiğinde iade etmekten kaçınmak, 5. Partiyi şahsi çıkarlarına alet etmek, parti nüfuzunu kötüye kullanmak, 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda veya kulislerde grup kararları veya Parti İdare Meclisi kararları aleyhinde konuşma yapmak, belediye meclislerinde belediye başkanının veya icraatlarının aleyhinde konuşmak ve diğer üyeleri aleyhte tahrik etmek. 4. Kesin çıkarma 1. Siyasi Partiler Kanunundaki yasaklara aykırı tutum ve davranışlarda bulunmak veya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından görevden alınması istenmek, 1. Herhangi seçimde parti izni olmaksızın bağımsız aday olmak, parti adayları aleyhinde propaganda yapmak, parti dışında bir adaya maddi ve manevi yardımda bulunmak, 2. Genel başkanın aleyhinde ve büyük kongre, Parti İdare Meclisi, il ve ilçe yönetim kurulu kararlarının aksine ve ruhuna aykırı davranış söz ve yazı ile beyanda bulunmak, yayın veya yayım yapmak, yaptırmak bunu tahrik ve teşvik etmek, 3. Parti tüzük ve programına aykırı hareket etmek, parti gayesine ters düşen yazılı ve sözlü beyanda veya faaliyette bulunmak, yayın veya yayım yapmak veya yaptırmak bu hususları tahrik ve teşvik etmek, 4. Parti organlarının veya bu organların üyelerinin aleyhinde faaliyette bulunmak, bu aleyhte konuşmaları gazete ve televizyonlara beyanat vererek veya bizzat canlı yayınlara katılarak yapmak, parti yetkililerini tezyif ve tahkir edici, her türlü medya aracılığıyla kamuoyu önünde küçük düşürücü beyanlarda bulunmak veya bunları yazılı olarak yapmak, 5. Parti evrakında veya oy pusulalarında tahrifat yapmak veya onları yok etmek suretiyle veya her ne şekilde olursa olsun parti içi seçimlerde hile yapmak. Bir üye aynı cezayı gerektiren bir suçu tekrar işlerse cezası her defasında artırılarak verilir. Disiplin cezalarını uygularken disiplin kurulları üyenin iyi niyet ve amacını aşan bir davranışı söz konusuysa bunu dikkate alarak işlediği suçun karşılığı cezanın bir altını da verebilirler. Disiplin cezasını gerektiren durumların öğrenilmesinden bir yıl, olaydan iki yıl geçtikten sonra disiplin soruşturması yapılmaz. Bir partili hakkında ilgili disiplin kuruluna sevk yetkisi, Tüzüğün 42. maddesinde belirtilen organlara aittir.

• Disiplin cezalarını ait af yetkisi, Parti İdare Meclisine aittir. Genel başkan, teşkilat başkanı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri için grup başkanvekilleri, grup kararı alarak affı istenen üyenin dosyasını Parti İdare Meclisine sevk edebilirler. Parti İdare Meclisi üçte iki çoğunlukla karar verir.

• Başkanlık ve milletvekili genel seçimlerinde aday olmak isteyenlerden adaylıkları Parti İdare Meclisince uygun görülenler arasından adayların tespiti: 1. Ön seçim 2. Aday yoklaması 3. Merkez yoklaması, usullerinden biri veya bir kaçı ile yapılabilir. • Hangi seçim çevresinde hangi usulle aday tespiti yapılacağına Parti İdare Meclisi karar verir. • Önseçim, Siyasi Partiler Kanununun önseçimle ilgili hükümleri uyarınca yapılır. • Aday yoklamasına; seçim ve çevrelerine giren il ve ilçelerin seçilmiş kongre delegeleri, il yönetim ve disiplin kurulu başkan ve üyeleri ile İlçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri, o ilin Milletvekilleri, partili belediye başkanları, belediye ve il genel meclisi üyeleri seçmen olarak katılırlar. Aday yoklaması seçim kurullarınca yapılır. • Merkez yoklaması, Parti İdare Meclisi adayların tespiti suretiyle yapılır. Aday listelerinde eksilme olduğu takdirde, Parti İdare Meclisince doldurulur. • Parti İdare Meclisi, il ve ilçe yönetim kurullarına eksikliklerini tamamlama yetkisi verebilir. • Adaylık için parti üyesi olma şartı aranmaz. Ancak seçimi kazanan adaylar parti üyesi olurlar. Seçimlerde ad ay adayı olacaklarda kanunun istediği nitelikler bulunmalıdır. Bu nitelikteki aday adaylarından hangi şartları taşıyanların aday adaylıklarının kabul edileceği ve müracaat usulleri Parti İdare Meclisi tarafından belirlenir. • Bir kimse aynı seçim için birden fazla yerde ön seçime katılamaz. Önseçime katıldıktan sonra başka bir partiden merkez adayı olamaz. • Partiden istifa etmemiş bir kişi bağımsız aday olamaz.

• İl ve ilçe belediye başkanlığı aday adaylığı, belediye meclisi ve aday adaylığı için yoklamalara katılabilmek, ilgili ilçe yönetim kurulunun görüşü ve il yönetim kurulunun teklifi ile Parti İdare Meclisinin kararına bağlıdır. Yürütme Kurulu'nca uygun görülenler arasından adayların tespiti: 1. Ön seçim 2. Aday yoklaması 3. Merkez yoklaması; usullerinden biri veya bir kaçı ile yapılabilir. Parti İdare Meclisinin kararı kesindir. • Adaylık için parti üyesi olma şartı aranmaz. Aday seçimleri için hazırlanacak aday listelerinde, aday adayları, soyadları alfabetik sırasına göre sıralanır. • Mahalli idareler seçimlerinde, aday adayları arasında belediye başkanlığı için bir, belediye meclisi üyeliği için, belediye meclisi üye adedi kadar asil ve yedek olarak ayrı ayrı aday belirlenir. • Merkez yoklaması, aday yoklaması veya ön seçim usullerinden hangisinin, hangi seçim çevrelerinde uygulanacağı, Parti İdare Meclisince kararlaştırılır ve kanuni süresi içinde önceden mahallerine ve ilgili mercilere bildirilir. • İl, ilçe yönetim kurulu başkan ve üyelerinden, mahalli idareler seçimlerinde aday adayı olmak isteyenler istifalarını il veya ilçe yönetim kurulu başkanlıklarına yaparlar. • Merkez yoklaması hariç aday tespitleri, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır. • Mahalli idareler seçimlerinde seçmenler, ilçe, il ve büyükşehir belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri için aday yoklamasında oy kullanacak seçmenler, o ilin milletvekili aday yoklamasına katılan seçmenlerdir. • Merkez yoklamasında aday adayları arasından belediye başkan adayları, Parti İdare Meclisince belirlenir.

• İlçe teşkilatı, kendi çevrelerindeki üyelerini muntazam kayıt ve sıra numarası ve partiye giriş çıkış tarihleri ve üye hakkında diğer bilgileri ihtiva eden bir üye kayıt defterine kaydederler. • Üye kayıt defterleri, ilçe seçim kurulu başkanının denetimi altındadır. Üye kayıt defterleri, en az altı ayda bir defa ilçe seçim kurulu başkanı tarafından incelenir ve kayıtların usule uygun olarak tutulup tutulmadığı bir tutanakla tespit edilir. • Üye kayıt defterleri ve bu defterlere göre düzenlenen seçmen listeleri en geç ön seçimden altmış gün önce ilçe seçim kurulu başkanına verilir. Önseçimlerin yapılacağı tarih itibariyle bir önceki yılın son gününe kadar Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilen üyeler önseçimde oy kullanabilir. Listeler ilçe seçim kurulu tarafından onaylandıktan sonra ön seçimden otuz gün önce parti binası önüne asılır. Bu listeye göre; "parti seçmen kartı" önseçimden on beş gün önce İlçe Seçim Kurulu tarafından her üyeye dağıtılır. Partili üyeler asılan listeye on beş gün içinde itirazlarını yapabilirler. Bu itiraz iki gün içinde ilçe seçim kurulu tarafından karara bağlanır ve kabul edildiği takdirde parti seçmen listesi düzeltilir • Partinin üyelikle ilgili tüm işlemleri, ilçe teşkilatlarınca tutulan üye kayıt defterlerinin özetleri esas alınarak genel merkez teşkilat programı adıyla düzenlenen elektronik veri tabanı üzerinde il ve ilçe ölçeğinde mahalle, köy ve sandık esasına göre arşivlenir. İlçe teşkilatlarınca yapılan üyelikle ilgili kayıtların teşkilat programına aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Genel Merkez Teşkilat Başkanlığınca yönerge ile belirlenir. Üyelikle ilgili Parti içi uyuşmazlıkların çözümünde Genel Merkez kayıtları esas alınır.

• İlçe Seçim Kuruluna, yönetim kurulu tarafından o seçim için aday adayı olmayan iki asıl, iki yedek partili üye seçilir. Asılların, herhangi bir sebeple kurulda bulunmaması halinde yedek üyeler kurula katılırlar. Sandık kurulu için de yukarıdaki esasa göre iki asıl, iki yedek üye seçilir.

• Parti, aday adaylarının meslek ve sanat hayatındaki derece, başarı ve eserlerini memlekete yaptığı hizmetlerini gösteren ve vesikalık fotoğrafını muhtevi matbuaları bastırıp dağıtabilir.

• Ön seçim sırasında her sandık başında yönetim kurulu tarafından görevlendirilen bir müşahit bulunur. Bu müşahit partinin sandık başı işlemlerini takip eder. Aday adayları müşahit olamazlar.

• İlçe Yönetim Kurulu, aday adayları listelerinin yazıldığı oy pusulalarını çoğaltarak il ve ilçe seçim kurulu başkanlarına yeteri kadar zarfla birlikte verirler. İlçe Seçim Kurulu başkanları oy pusulalarını ve zarfları mühürledikten sonra seçim günü sandık başında bulundururlar.

• Seçim ve sandık kurullarının veya kurul başkanlarının kesin olmayan kararlarına karşı parti genel merkezi ve il, ilçe başkanları veya bunların vekilleri; o siyasi partiden ön seçimde aday adayı olanlar ile müşahitler itiraz edebilirler.

• Ön seçimde eşit oy alanların hangisinin üst sırada olacağına Merkez Karar ve Yürütme Kurulu karar verir.

• Bir seçim çevresinde ön seçimin, ön seçim işlemleri sebebiyle iptaline karar verildiği takdirde bu seçim yenilenmez. Adaylar, Parti İdare Meclisi tarafından tespit edilir.

• Her kademedeki parti organı, üye kayıt defteri, karar defteri, gelen ve giden evrak defteri, gelir ve gider defteri ile demirbaş eşya defteri tutmak zorundadır. Üye kayıt defterleri yalnız ilçe yönetim kurulları tarafından mahalle ve köy esasına göre tutulur. • Karar defteri, ilgili organın kararlarını tarih ve sıra numarasıyla ihtiva eder. Kararlar oylamaya katılanlar tarafından imzalanır. Kongre kararlarının bulunduğu tutanak özeti başkanlık divanı tarafından imzalanır. • Gelen ve giden evrak defterine yazılar, tarih ve sıra numarasıyla işlenir. Gelen evrakla giden evrakın sureti, bu tarih ve numarasıyla saklanır. • Gelir ve gider defterine, gelirler ve giderlerin alınıp harcandığına dair belgeler sırasıyla işlenir. • Bütün defterlerin sayfaları ve kaç sayfadan ibaret oldukları, teşkilatın bulunduğu yerin ilgili seçim kurulu başkanı tarafından mühürlenir ve tasdik edilir. • Partiye giriş işlemlerini gösteren üyelik beyannamelerinin birer örneği, il ve ilçe kademesinde alfabetik sıra esasına göre tasnif edilerek bir dosyada saklanır.

• İl teşkilatları, bağlı ilçeleri de kapsayan gelir tahminleri ve gider miktarlarını gösteren yıllık bütçe hazırlayarak ilgili takvim yılından önce ekim ayı sonuna kadar genel merkeze gönderirler. Bu süre içinde hazırlanacak genel merkez bütçesi ve iller bütçeleri, en geç ilgili takvim yılından önceki aralık ayı sonuna kadar Parti İdare Meclisince incelenerek karara bağlanır.

• Genel merkez ve bağlı ilçeleri de kapsamak üzere iller teşkilatı, bütçe yılından sonraki nisan ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait uygulama sonuçlarını gösteren kesin hesaplarını hazırlarlar. • İllerden gelen ve genel merkeze ait olan kesin hesaplar, Parti İdare Meclisince incelenerek karara bağlanır ve birleştirilir. Birleştirilen kesin hesapların onaylı birer örneği genel başkan tarafından haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için Cumhuriyet Başsavcılığına verilir.

• Mevzuat gereğince çıkarılacak yönetmelikler, Parti İdare Meclisince hazırlanır ve yürürlüğe konur.

• Tüzükte açıklık bulunmayan hallerde Siyasi Partiler Kanunu hükümleri ile ilgili diğer mevzuat uygulanır.

• Bu Tüzük hükümlerini yürütme yetkisini, Parti İdare Meclisi ve Genel Başkan kullanır.

• Soydaş olduğumuz Türk Devletleri, • AB Ülkeleri, • AB Üyesi olmayan Avrupa Ülkeleri, • ABD, • Kanada, • Balkan Ülkeleri, • Kafkas ve Orta Asya Ülkeleri, • Rusya Federasyonu, • OrtaDoğu Ülkeleri, • Latin Amerika Ülkeleri, • Asya ve Pasifik Ülkeleri, • Afrika Ülkeleri ve Parti İdare Meclisinin belirlediği yukarıda adı geçen veya anılan ülkelerin önemli şehirleri.